Trên lý thuyết tuổi thọ vòng bi ở điều kiện tối ưu, không chịu bất kì tác động nào từ bên ngoài thì có thể kéo dài suốt cuộc đời của máy móc, một vài thí nghiệm đã chứng minh điều đó, bên cạnh đó nó còn có thể kéo dài hơn tuổi đời của máy móc.
Muốn vòng bi đạt tuổi thọ tối đa cần làm những gì?
Trên lý thuyết tuổi thọ vòng bi ở điều kiện tối ưu, không chịu bất kì tác động nào từ bên ngoài thì có thể kéo dài suốt cuộc đời của máy móc, một vài thí nghiệm đã chứng minh điều đó, bên cạnh đó nó còn có thể kéo dài hơn tuổi đời của máy móc. Tuy nhiên thực tế thì không thể nào không có tác động bên ngoài tới vòng bi được. Vậy đâu là cách để có thể làm tuổi thọ vòng bi ở mức tốt nhất.
Người sử dụng nên nắm một số quy tắc chung sau đây trong việc ngăn ngừa các hư hỏng sớm cho vòng bi.
Bảo quản tốt
Vòng bi, nếu còn nguyên bao bì, tem đóng gói ban đầu của nhà sản xuất, có thể được lưu kho trong tình trạng tốt trong nhiều năm trong điều kiện môi trường bảo quản sạch, không bụi bẩn, độ ẩm thấp, tránh nơi va chạm và có chấn động. Tránh cất giữ vòng bi trực tiếp trên sàn để có thể ảnh hưởng không tốt tới tuổi thọ vòng bi.
Mức độ sạch sẽ của các vòng bi là hết sức quan trọng. Tất cả vòng bi phải được bảo quản cẩn thận tránh bụi bẩn. Khi bị nhiễm bẫn và có sự ăn mòn sẽ dẫn đến làm ngắn tuổi thọ của bất cứ vòng bi nào.
Thao tác xử lý và lắp đặt vòng bi
Do các chi tiết của vòng bi có độ chính xác lớn, nên mọi tác động đều phải hết sức cẩn thận khi xử lý và lắp đặt chúng bằng dụng cụ thích hợp. Lắp đặt chính xác cũng góp phần làm tăng tuổi thọ vòng bi.
Theo thống kê có 16% nguyên nhân gây hư hỏng sớm vòng bi là do lắp đặt sai, thường là sử dụng lực tác động lớn không theo chỉ định cụ thể của nhà sản xuất, không có sẵn các dụng cụ tháo lắp chuyên dụng và làm sai phương pháp. Đối với công việc lắp đặt đơn riêng lẻ, để lắp đặt vòng bi đúng và hiệu quả có thể dùng phương pháp thuỷ lực, nhiệt hoặc dụng cụ cơ khí, việc lựa chọn phương pháp nào cho hợp lý nó phụ thuộc vào kích cỡ và loại vòng bi. Đối với đa số vòng bi thì lực tác động khi lắp đặt không được tác động trực tiếp qua các viên bi.
Tháo vòng bi
Một lý do tháo vòng bi là để thay mới. Khi tiến hành qúa trình tháo, phải hết sức cẩn thận tránh làm hư trục làm ảnh hưởng đến công suất của máy. Tình trạng của trục ảnh hưởng lớn tới tuổi thọ của vòng bi mới.
Một lý do khác, tháo vòng bi cho việc bảo dưỡng hoặc thay thế các bộ phận khác của máy. Dụng cụ và phương pháp tháo phải thích hợp cho trường hợp này vì vòng bi sẽ được sử dụng lại (ngoại trừ bị hư hỏng trong quá trình tháo). Việc lựa chọn dụng cụ tháo phụ thuộc loại vòng bi, kích cỡ và kiểu lắp ghép.
Bôi trơn
Đối với vòng bi để độ tin cậy vận hành khi mang tải nặng ở tốc độ cao, chúng phải được bôi trơn đầy đủ để tránh có sự tiếp xúc trực tiếp giữa hai bề mặt kim loại với nhau (tạo ra ma sát) giữa các viên bi, rãnh bi và vòng giữ bi. Chất bôi trơn cũng làm hạn chế sự mài mòn và bảo vệ bề mặt vòng bi chống lại sự ăn mòn.
Thường có sẵn bảng lựa chọn việc sử dụng mỡ hay dầu bôi trơn cho vòng bi, và đặc biệt ngày nay, chất bôi trơn rắn đã được phát triển, nhất là phục vụ trong điều kiện nhiệt độ cực cao. Việc lựa chọn thực tế chất bôi trơn phụ thuộc trước hết vào điều kiện vận hành, như khoảng nhiệt độ làm việc, tốc độ và các ảnh hưởng khác.
Qua thời gian, chất bôi trơn phân bố trong vòng bi giảm dần đi tính chất bôi trơn của nó, sau một thời gian làm việc cơ khí, hoạt động, bị thoái hoá và hình thành các tạp chất. Chính vì vậy, nếu bôi trơn bằng dầu mỡ công nghiệp cần bổ sung thêm hoặc thay mới và đối với bôi trơn bằng dầu thì phải được lọc và thay mới định kỳ giúp tăng tuổi thọ vòng bi tới mức cao nhất.
Theo dõi tình trạng thiết bị
Để kéo dài tuổi thọ vòng bi, ví dụ đối với vòng bi NSK, điều cần thiết là phải theo dõi tình trạng máy và vòng bi trong khi máy vận hành để có thể phát hiện sớm hư hỏng và xử lý trước khi nó phát triển. Điều này sẽ không chỉ làm giảm khả năng hư hỏng lớn mà còn cho phép lên kế hoạch vật tư và nhân lực, và kế hoạch sửa chữa hạng mục liên quan trọng suốt thời gian ngừng máy.
Các thông số theo dõi tình trạng máy quan trong cần quan tâm theo dõi bao gồm: tiếng ồn, nhiệt độ, tốc độ, rung động, độ đồng tâm trục, tình trạng dầu bôi trơn, và tình trạng vòng bi. Có các thiết bị đo khác nhau sẽ giúp phân tích các thông số khác nhau.
