Khi nhiệt độ vòng bi tăng cao, có người phải thay đổi vòng bi khác, hoặc ai đó sẽ đổ nước lạnh vào hộp vòng bi để hạ nhiệt, thậm chí nhiều trường hợp còn không biết phải xử trí ra sao. Dưới đây là một số thông tin hữu ích cho bạn:
Sau khi thực hiện việc chăm sóc cho trang thiết bị của mình, một nhà kĩ thuật bảo dưỡng đã khám phá ra rằng một vài loại vòng bi đang quá nóng. Những vòng bi này được thêm vào danh sách một vài dạng hoạt động đặc thù. Yêu cầu công việc có thể buộc ta phải thay đổi vòng bi khác, hoặc ai đó sẽ đổ nước lạnh vào hộp vòng bi để hạ nhiệt. Thậm chí khi nhận ra nhiệt độ quá nóng của vòng bi, nhiều trường hợp còn không biết phải xử trí ra sao.
Đo lường nhiệt độ vòng bi
Trước khi thực hiện bất kì hoạt động nào, ta cần trả lời câu hỏi nhiệt độ của vòng bi như thế nào?. Nhiệt độ khi chạm có thể chỉ 130 độ F, hoặc 120 độ F là thường gặp khi bạn chạm tay lên bề mặt. Bước đầu tiên hãy xác định nhiệt độ thực tế của vòng bi được giám sát. Nên nhớ rằng việc đo lường nhiệt độ chỉ là nhiệt độ vỏ ngoài của ổ bi. Nhiệt độ thực tế sẽ nóng hơn 15-25 độ nữa. Quan sát điều kiện bề mặt và chủng loại khi đo lưởng nhiệt độ. Và cũng chắc chắn rằng việc đo lường độ phát xạ của thiết bị là chính xác cho bề mặt được đo. Những bề mặt có nhiều thép-carbon hơn sẽ có độ phát xạ đặt trong khoảng 0,95, trong khi thép bóng không gỉ hoặc nhôm sẽ có mức thấp hơn.
Qúa trình tích tụ trên bề mặt vỏ hộp có thể gây nên nhiệt độ đo được thấp hơn trong khi nhiệt độ thực tế thì nóng hơn nhiều. Sự tích tụ sẽ cách ly vòng bi và không cho phép nó tản nhiệt. Kiểm tra nhiệt độ nên được thực hiện ở cùng vị trí trên thiết bị và vòng bi. Sự dao động ở nhiệt độ vòng bi có thể được dự đoán khi các vị trí khác nhau được đo do tải trọng, nhiệt độ bao quanh, mức độ dầu nhớt, vv...
Điều kiện nhiệt độ tốt cho vòng bi
Hầu hết các thiết bị được lắp đặt và bôi trơn sẽ vận hành tối thiểu 180 độ F. Nếu nhiệt độ vòng bi mà thấp hơn 180 độ F được xem là chấp nhận được (xem biểu đồ bên dưới). Nhiệt độ khi vận hành mà cao hơn sẽ khiến cho chất bôi trơn trong vòng bi hỏng nhanh hơn. Ở mức nhiệt hơn 150 độ F, tuổi thọ chất bôi trơn bị giảm đi 50% cho mỗi 18 độ F gia tăng. Mức nhiệt cao hơn cũng có nghĩa là tính bám dính của chất bôi trơn thấp đi, điều có thể tổn thương tính chính xác của thiết bị.
Biểu đồ các mức nhiệt độ vòng bi khi vận hành: Từ các mức Tốt, Cảnh báo, Báo động cao.
Điều kiện cảnh báo
Ở điều kiện cảnh cáo, nhiệt độ vòng bi có thể giữa 180 đến 200 độ F. Mức này cao nhẹ hơn mức đề nghị một chút, đó có thể là nhiệt độ vận hành điển hình cho một số máy móc. Đối với những hộp số, giới hạn nhiệt độ bình hứng dầu ít hơn 200 độ F, được xác định bởi Hiệp hội các nhà sản xuất thiết bị phụ tùng Mỹ (AGMA). Một vòng bi khe hở loại C3 được xem là điển hình cho nhiệt độ khi vận hành.
Điều kiện báo động
Ở điều kiện báo động, nhiệt độ vòng bi có thể giữa 200 đến 250 độ F và trên 250 trở lên. Mức nhiệt độ cao này có thể dẫn đến nóng máy, gặp vấn đề về dầu mỡ và các hỏng hóc. Hãy xác định rõ ràng quá trình hoạt động, ghi chú các thay đổi về nhiệt của máy móc. Nếu vòng bi chạy trong ứng dụng với mức nhiệt cao, ta cũng nên cân nhắc các vòng bi với khe hở cỡ C4. Bạn nên bắt đầu một kế hoạch bảo dưỡng (chất liệu cũ kĩ, dầu nhớt chưa đảm bảo, hay môi trường vận hành bám bẩn,v.v…).
Với các thiết bị máy móc có nhiệt độ vận hành hơn 300 độ F, vòng bi có thể trong trạng thái bị phá hỏng. Phục thuộc vào thiết kế của máy móc, sự phá hỏng có thể nhanh chóng và thê thảm. Thời gian tuổi thọ lúc này chỉ đếm được bằng giờ, không phải bằng ngày nữa. Nếu vòng bi đã hỏng, nhiệm vụ của bạn lúc này là tập trung xem xét và giữ lại các bộ phận như trục, hộp chứa,…
Các phương pháp làm mát
Nếu nhiệt độ vòng bi thi thoảng tăng lên, phun ít nước có thể giúp nó dịu bớt. Không đổ nước vào vòng bi hoặc hộp chứa. Nước sẽ thâm nhập vào trong vòng bi và làm hỏng lớp bôi trơn. Sự xói mòn cũng có thể xảy ra. Chỉ làm mát hộp chứa của vòng bi bị nóng có thể loại bỏ các khe hở trong vòng bi vì vòng đai ngoài thì mát còn nhiệt độ trong vẫn không đổi. Sự giảm các khe hở bên trong sẽ tăng sự ma sát và giảm tuổi thọ nhanh chóng, khả năng hỏng hóc cũng tăng cao. Các vòng bi nhỏ hơn có mối nguy cao hơn vì các khe hở trong nhỏ hơn.
Sử dụng quạt máy thổi vào hộp chứa vòng bi là phương pháp làm mát được chấp nhận cho những vòng bi đang ở mức nhiệt báo động. Nếu vòng bi trong một hệ thống tuần hoàn dầu, tăng lượng dầu chảy cũng có thể giảm nhiệt cho chúng. Tuy nhiên, quá nhiều lượng dầu chảy có thể gây nên tràn dầu và tăng ma sát trong vòng bi.
Tham khảo: machinerylubrication.com
